Crypto gaat weer door een dal en zeker dit keer vallen er grote spelers om. Wat doe je met je cryptoverzameling? Dit kan niet vaak genoeg gezegd worden tegen iedereen die cryptovaluta aanschaft: Not your keys, not your coins (NYKNYC)! Maar wat betekent het? En wat zijn de gevolgen als je je hier niet aan houdt?
Inhoud
NYKNYC
Duik je in het avontuur dat crypto heet, zijn hier een paar heldere richtlijnen voor je eigen plezier en veiligheid:
Bitcoin adviezen
- NYKNYC: Not your keys, not your coins.
- NYKNYC: Not your keys, not your coins.
- Koop geen altcoins.
- Gebruik een non-custodial wallet (die geen altcoins ondersteunt)
- Investeer alleen geld dat je kunt missen.
- HODL: hold on for dear life. Schrik niet van de schommelingen maar rijdt ze uit.
Hoe werkt bitcoin?
Bitcoin is digitaal geld. Waarde wordt ‘gemaakt’ door schaarste te creëren. Schaarste ontstaat doordat een bitcoin één van maximaal 21 miljoen te ‘ontdekken’ (‘minen’) codes is. Die codes komen op de blockchain te staan.
Miners graven niet naar goud maar zijn eigenlijk beveiligers: ze stellen grote computers ter beschikking voor berekeningen om de gegevens op de decentrale blockchain telkens te synchroniseren zodat er geen dubbelen ontstaan. Als beloning hiervoor worden nieuwe bitcoins vrijgegeven aan deze miners, die ze vervolgens kunnen verkopen.
Hoe bezit je crypto?
Hoe bezit je iets dat ontastbaar is? De bitcoin (en concurrenten) zelf staan veilig op de blockchain, niet in uw broekzak. Hoe bewijs je dan dat ze van jou zijn? En hoe geef je ze uit?
- Zet een wallet op
- Meld je aan bij een cryptoexchange
- Koop een hardware wallet
- Bewaar je seed phrase
Hoe bezit je crypto? In het kort: Met een ingewikkelde privésleutel. De blockchain is een kluis (een decentrale kluis, verspreid over de wereld) en alleen de sleutel neem je mee naar huis. In principe. Maar hier gaat het dus vaak mis.
Miljarden
Er zijn letterlijk al miljarden dollars aan bitcoin verloren door oplichting en diefstal of doordat de privésleutels verloren gegaan zijn.
Wat zijn cryptoexchanges?
Waar koop je crypto? Net als aandelen koop je crypto op beurzen, de zogenaamde cryptoexchanges. Voorbeelden hiervan zijn Bittr en Bitonic Bits (automatisch beleggen in Bitcoin), Nuri (met bankrekening) en Relai.
Via zo’n cryptoexchange, vaak in de vorm van een gebruikersvriendelijke app op je telefoon, kun je zo bitcoin kopen en aftrekenen met je conventionele bankrekening via bankoverschrijving, iDeal of creditcard. De crypto zie je dan in die app staan, net als een bankrekening.
Vaak krijg je er handige tips bij en updates over de bitcoinkoers en daarmee de veranderingen in de waarde van je bitcoin. Het is ook veel eenvoudiger: Geen ingewikkelde enorm lange privésleutels maar een simpele pincode. De verleiding is dus groot om de bitcoin daar te laten staan.
Wat zijn de risico’s van exchanges?
Nu komt het: Laat je bitcoins niet te lang op die crypto exchange staan. Het lijkt een bankrekening, Nuri is zelfs een soort bankrekening, maar als het er op aan komt, zijn dit geen bankrekeningen. Zolang je bitcoin op de exchange staat, beheren zij jouw bitcoin, oftewel de privésleutels waarmee je kunt beschikken over jouw bitcoins die op de blockchain staan.
Als de exchange omvalt, en dat gebeurt op het ogenblik met meerdere, ben je je bitcoin gewoon kwijt. Gedecentraliseerd als het is, is er geen overheid die garant staat voor je spaargeld zoals het Europees Depositogarantiestelsel.
En omdat het digitaal en decentraal is, kun je je privésleutels, je keys, ook elders opslaan, zelfs in je broekzak.
Falende crypto exchanges
Het is al zo erg dat we een ranking kunnen maken van falende crypto exchanges. Geen probleem als je ze alleen gebruikte om te handelen en tijdelijke opslag tot je je keys op je wallet zet. Maar je coins zijn er niet veilig.
BitPanda, BlockFi, Coinbase, Binance, Gemini, Bitso, 2TM, Crypto.com zitten in zwaar financieel weer, ontslaan veel mensen. Celsius (waar Nuri gebruik van maakt!), yellowcard.io (populair in Afrika) en waarschijnlijk binnenkort Robinhood hebben zelfs liquiditeitsproblemen: als klanten allemaal hun geld willen opnemen, zijn ze failliet – en veel mensen hun geld dus kwijt.
Wat zijn cryptowallets?
Op cryptowallets sla je je privésleutels, je private keys, op. Let er wel op dat je Non-Custodial Wallets gebruikt, want met custodial wallets heb je hetzelfde probleem als met exchanges: not your keys, not your coins (NYKNYC). Verder zijn wallets onder te verdelen in smartphone wallets, desktop wallets en hardware wallets.
Kies niet zomaar een wallet, er zijn veel scammers actief. Ook in de Google Play Store en de Apple App Store! Let goed op dat het een echte wallet is, liefst een van de volgende.
| Smartphone wallets | Muun maakt gebruik van het Lightning netwerk dus werkt snel en goedkoop en is dankzij hun 2-of-2 multi-signature wallet extra veilig. Bluewallet is een gratis bitcoin only wallet dat een heel interessante versie heeft voor op je Apple Watch. Het Lightning gedeelte van de Bluewallet is NIET non-custodial (!) in tegenstelling tot Muun. Exodus is ook gratis maar helaas geen open source software. Het combineert goed met Trezor hardware wallet, wat handig is. |
| Desktop wallets | Samourai is een desktop wallet maar werkt ook op Android en iOS mobiele apparaten. Werkt naast online ook volledig offline. Wasabi is een bitcoin-only desktop wallet en, zoals Bitcoin bedoeld is, volledig open-source onder MIT-licentie. |
| Hardware wallets | Hardware wallets lijken in vormgeving een beetje op de ouderwetse USB-stick. Je kunt er je digitale geld letterlijk mee in je broekzak bewaren. Een aan te raden hardware wallet is de Trezor. |
Private keys veilig opslaan: Not your keys, not your coins
Je privésleutels, private keys, bewaar je dus ten eerste zelf, dat wil zeggen, je beheert zelf je sleutels met behulp van een non-custodial wallet. Bij die Wallet krijg je een seed phrase (zie kader). Die seed phrase schrijf je op een veilige plaats op, liefst niet digitaal. Raak het niet kwijt! Met grotere vrijheid komt grotere verantwoordelijkheid: oftewel met een gedecentraliseerde munt komen voordelen maar je wordt niet gered door een bank of een garantiefonds.
Seed phrase
Een seed phrase, seed recovery phrase of backup seed phrase is een lijst van woorden die alle informatie bevat die nodig is om Bitcoin-geld terug te krijgen op de keten. Walletsoftware genereert meestal een seed phrase en instrueert de gebruiker deze op papier te schrijven. (bitcoinwiki)
Paper wallet
Een paper wallet is een oudere en onveilige methode om bitcoin op te slaan (maar wordt nog steeds op de Nederlandse wikipedia genoemd). Het werkt door een enkele privésleutel en bitcoinadres, meestal gemaakt door een website, op papier te laten afdrukken. Deze methode heeft een groot aantal nadelen en is sterk af te raden. (bitcoinwiki)
Had ik al gezegd dat je bitcoin niet van jou is als je niet zelf beschikt over de sleutels? NYKNYC. Zegt het voort!