Op dit moment zijn de enige verplichte verzekeringen in Nederland de zorgverzekering en de volksverzekering. De laatste betaalt u via uw inkomstenbelasting. Er wordt echter ook gesproken over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor eenmanszaken (ZZP‘ers). Die komt er op z’n vroegst pas in 2026 maar het zou kunnen dat het voor beginnende ZZP’ers een problematische kostenpost gaat vormen.
Inhoud
Drie soorten ZZP zonder noodzaak voor verplichte AOV
Kleine ZZP’er
Stel je voor dat je een erg kleine ZZP’er bent met bijvoorbeeld 800 euro inkomsten, en je 300 euro maandelijks aan extra kosten kwijt bent vanwege de verplichte verzekering. Dan heb je best een probleem. Op deze manier zijn ZZP verzekeringen geregeld in landen als België, Spanje en Duitsland.
Beginnende ZZP’er
Begin je met je eigen bedrijf dan wil je gewoon met je bedrijf bezig zijn. Je wilt dan niet meteen 100 of 200 euro aan kosten kwijt zijn aan een verplichte verzekering. Dat zou ervoor zorgen dat veel mensen niet beginnen met ondernemen.
ZZP’er met veel eigen vermogen
ZZP’ers zijn er in vele soorten en maten. Zo zijn er ook veel bij die bijvoorbeeld een eigen winkel hebben of iets anders dat veel geld waard kan zijn. De verplichte verzekering is voor hen gewoon compleet overbodig. Ze hoeven alleen maar hun eigen bedrijf te verkopen en hebben genoeg geld.
Voor veel van dit soort situaties zouden dus in elk geval uitzonderingen moeten komen te bestaan. Maar hierover is nog niets bekend. Werkgevers, werknemers en overheid gaan samen met ZZP belangenorganisaties om de tafel zitten om een plan uit te werken.
Dit plan zal dan t.z.t. ook door het parlement nog gewijzigd kunnen worden. Er is dus nog helemaal niets bekend over hoe dit plan zal gaan uitwerken, maar veel mensen vrezen het ergste. Is dat zo: staat het ergste ons te wachten? Is de vrees terecht?
Kosten arbeidsongeschiktheidsverzekering
We nemen de proef op de som. Ik ben zelf sinds 2011 ZZP’er in online marketing en heb geen verzekering. Op dit moment is het al mogelijk om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Voor mezelf heb ik dit nog niet gedaan. Maar ik heb wel mijn premie uitgerekend.
Het soort werk dat je doet, heeft natuurlijk invloed op je maandbedrag, in mijn geval dus online marketing. Verder wordt je maandbedrag bepaald door je verzekerde jaarinkomen: dus ook welk percentage je uitbetaald wil krijgen van je bruto jaarinkomen.
Daarnaast heeft de uitkeringsduur invloed, die wordt bepaald door de einddatum van je verzekering: tot welke leeftijd je verzekerd wilt zijn (68 jaar of eerder). Hoe korter de uitkeringsduur, hoe lager de maandpremie natuurlijk.
Als laatste heeft je eigen risico grote invloed op je premie. Dit is het aantal maanden dat je bereid bent uit eigen zak te overbruggen. Meestal 1 mnd tot 3 jr. Uitbetaald wordt dan pas na die periode.
Mijn premie AOV ZZP
Als online marketeer, met een verzekerd jaarinkomen van 36.000 euro dat is 80% van mijn bruto jaarinkomen), de hoogste uitkeringsduur tot 68 jaar en het laagste eigen risico van 1 maand kom ik uit op 160 euro per maand. Als ik het eigen risico aanpas naar drie jaar, halveert mijn maandpremie. Als ik maar 50% van mijn jaarinkomen verzeker ipv 80%, halveert de premie nog een keer tot slechts ruim dertig euro.
Premie AOV bij 45000 euro bruta jaarinkomen
De hieronder genoemde bedragen zijn een grof gemiddelde van de goedkoopste optie van verschillende vergelijkingswebsites om een beeld te geven van de enorme verschillen van de belangrijkste factoren.
| Uitgebreid | Budget | |
|---|---|---|
| Verzekerd jaarinkomen | 80% | 50% |
| Uitkeringsduur | 68 jr | 55 jr |
| Eigen risico | 1 mnd | 2 jr |
| Maandpremie | 160 euro | 23 euro |
Minimale kosten arbeidsongeschiktheidsverzekering
De vraag dan ook is hoeveel verzekerd inkomen je nodig heb en voor welke periode. Stel je bent 40 jaar en je verdient 10.000 euro bruto per jaar en je wilt de meest minimale verzekering mogelijk? Met een verzekerd jaarinkomen van 50%, uitkering tot en met je 55ste levensjaar en een eigen risico van twee jaar komt je premie uit rond acht euro per maand. Dat is zelfs op te brengen als je maar 830 euro per maand verdiend.
De vraag is of je hier iets aan hebt? Een eigen risico van twee jaar vraagt om een enorme buffer, in dit voorbeeld 20.000 euro of de helft daarvan, als je uitgaat van het uit te keren bedrag. Met een eigen risico van één maand zit je nog steeds niet hoger dan 13 euro. Dat lijkt mij wel de moeite waard.
Zware beroepen
Daarnaast hebben we het hier nog niet gehad over de zware beroepen. Ik heb bijvoorbeeld een licht beroep, met weinig risico. Zelfs als ik een been breek, zou ik mijn beroep nog altijd kunnen uitoefenen. Maar als je een zwaarder beroep hebt, dan is het risico ook hoger. Het gevolg daarvan is dat de premie dus ook veel hoger is.
Nemen we bijvoorbeeld een hele andere soort ZZP’er, namelijk een zelfstandige bouwvakker die 35.000 euro op jaarbasis verdient. Dan is de maandelijkse premie maar liefs 450 euro. Dat is ruim 5.000 euro per jaar, ofwel 15 procent van het inkomen. Dat is natuurlijk een absurd hoog bedrag.
De situatie in andere landen
In Duitsland ben je als zelfstandige niet verplicht om een arbeidsongeschiktheidsverzekering te nemen. Maar in Duitsland betaal je veel meer voor je ziektekostenverzekering: het minimum is meestal rond de €300/maand, of je nou kiest voor een privéverzekering of een "sociale" verzekering. Er zijn alleen een paar uitzonderingen voor bijvoorbeeld kunstenaars. Voor Duitsers is het daarom nogal een grote stap van een baan naar een zelfstandig ondernemerschap, zelfs zonder verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering.
In België betaal je veel minder voor je ziektekostenverzekering, maar zelfs als je in deeltijd gaat ondernemen betaal je rond de €300 per maand aan "sociale zekerheid", ook al heb je deze zekerheid al vanwege je baan. Dit geldt zelfs als je in België een baan hebt en in Nederland ZZP’er bent, en daar maar een paar duizend extra mee verdient. (Het is verstandig om een afspraak te maken met Stichting Grensarbeid als je in deze situatie zit.) Ook in België is het daarom minder gebruikelijk dat mensen zelfstandig gaan ondernemen.
Alternatieven en de toekomst
Hoedanook, de verzekeringsbranche heeft al gezegd dat het de wet niet zal willen uitvoeren. Zij wilt zich liever richten op de aanvullende verzekeringen, niet op een basis-aov verzekering. Er zijn dus nog erg veel vragen die voorlopig nog lang niet beantwoord zullen worden. Dit belooft dus een erg lang verhaal te worden, waarvan nog lang niet duidelijk is waar dit zal eindigen, en of het uiteindelijk wel doorgaat. Kortom: er is voorlopig nog helemaal niets aan de hand.
Daarnaast zijn er ook alternatieven voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering.
- Zo is het mogelijk om te sparen of beleggen. Daarmee kan je genoeg geld verdienen dat je kan gebruiken als terugvalbasis. Met of zonder arbeidsongeschiktheidsverzkering is het verstandig om minstens 10% van je inkomsten opzij te leggen, om naar een gezonde financiële basis te werken.
- Je kan je aansluiten bij een collectief broodfonds. Hiermee ben je ook verzekerd voor (tijdelijke) arbeidsongeschiktheid. Dit is een verzekering voor de korte termijn.
- Als je van een WW uitkering komt, dan kan je vrijwillig verzekeren bij de UWV
Komen er voor deze alternatieven ook uitzonderingen in de wet? In elk geval is het debat nu volledig open. Dat er iets gaat komen, lijkt zeker. Maar hoe we het gaan uitvoeren is nog altijd een open vat. ZZP Nederland pleit in elk geval voor een soort basisverzekering voor alle werkenden. Dat zou dan betaald moeten worden door het verhogen van de sociale heffingen. Wie zich extra wilt verzekeren, die kan dat. Dit zou dus hetzelfde zijn, zoals dat nu voor pensioenen geregeld is. En ook als je naar het buitenland verhuist kun je ervoor kiezen om je vrijwillig voor de AOW (niet doen) en de ANW (wel doen als je vrouw en kinderen hebt) te verzekeren gedurende 10 jaar.
De mening van de achterban van ZZP Nederland is overduidelijk. Meer dan 82% is tegen een verplicht gestelde AOV voor ondernemers. Daarnaast wil 90% van de achterban wel een basisvoorziening voor alle werkenden, zodat zzp’ers zich vrijwillig kunnen bijverzekeren als zij dat wensen.
Meer weten
- Lees meer over de arbeidsongeschiktheidsverzekering en bereken je premie bij Centraal Beheer
- Zzp’ers woedend over AOV-plicht in pensioenakkoord
- https://www.zzp-nederland.nl/verzekering/arbeidsongeschiktheid/arbeidsongeschiktheid-zzp
